GÖK TÜRKLER

Altıncı asrın ortalarında Orta Asya da yeni bir ihtilal meydana geldi ve Tarihte ilk olarak Türk adı taşıyan bir devlet kuruldu. Ve   GÖK TÜRK.

Gök Türkler Altay çevresinde yaşıyorlardı Tabi oldukları Avarlar aleyhinde çıkan bir isyanı bastırdıktan sonra  liderleri Bumin Avar kağanının kızını istedi. Red cevabı alınca ayaklandı. Ve yeni bir devlet kurmayı başardı.

Ergenekon destanının teması  Gök Türkleri bir dişi kurt ile bir erkekten türediğine inanmışlar. O yüzden  Bumin kağanın Sancağinda kurt başı bulunuyordu.

Merkezi ötüken olan yeni devletin batı kısmı Bumin in kardeşi İstemi  kağanın idaresine verilmişti. İstemi dilediği gibi hareket etmekle beraber Ağabeyinin emrinde idi. Bu iki kağana bağlı beylikler ise yarı müstakil durumda idiler. Türk tarihinde daima görüldüğü gibi merkezi otorite zaafa uğradığı anda yarı müstakil beylikler durumuna düşer.

Türk ananesine göre memleket iki kağan  tarafından idare olunur. Umumiyetle batı kağanı doğu kağanıma tabi olurdu. Fakat Buminin devletin temellerini attıktan sonra ölmesi üzerine 553. Te istemi büyük kağan oldu. Doğu kağanlığını ise Bumin in üç oğlu sırasıyla idare ettiler.

İRANLA MÜNASBETLERİ

İranlilar düşmanı bulundukları Ak Hunlardan önce davranarak Gök Türklerle ittifak kurmuşlardı. Bu arada Türk hakanlığı tahtında hak iddia eden son Avar prensleri ortadan kaldırılmıştı. İstemi kağan evvelce Avarlara tabi bulunan Ak Hunları şimdi kendi teması saymakta idi  562. İle 567. Yılları arasında yapılan savaşlar sonunda Ak Hun topraklarını ele geçirdi böylece  İran sınırına dayandı.

Sonra bu komşulukta doğan bazı meseleleri hal etmek üzere İran a elçi gönderildi. En önce ipek ticareti konusunu ele alınması gerekiyordu. Çok kıymetli olan Çin ipeği batıya ve İrana süğdak topraklarında geçerek gidiyorlardı. Suğdaklar Gök Türklere tabi ticaretle uğraşa ufak bir millettiler.

İranlılar ipek kervanlarının kendi topraklarından geçmeden doğrudan bizansa gönderilmesine transit ticaretini kaybettikleri için karşı çıkıyor ve Hint denizi yoluyla doğrudan ipek ticaretini sağlıyorlardı. Buda Sağdukla ın dolayısıyla Gök Türklerin aleyhine oluyordu..