TÜRKİYE EĞİTİMDE OECD ÜLKELERİ ARASINDA EN GERİ SIRALARDA

Türkiye OECD ülkeleri içerisinde eğitim alanında en geri sıralarda yer almayı başardı. Türk Eğitim Derneği’nin eğitim raporunda çarpıcı tespitler ortaya çıktı. Rapora göre, eğitimde en büyük darbeyi kadın ve gençler aldı. Türkiye’de lise mezunu kadınların sayısı her geçen yıl azalırken; OECD ülkeleri içerisinde en büyük düşüşü yaşayan ülke oldu. Türkiye’de 18-24 yaş aralığındaki gençlerin %67,1’i ise eğitimde yer almıyor.

Türk Eğitim Derneğinin düşünce kuruluşu TEDMEM, “Bir Bakışta Eğitim 2023: Türkiye Üzerine Değerlendirme ve Öneriler” raporunda 100’den fazla veri tablosu ve grafiği inceleyerek, eğitim sistemine ilişkin önemli verileri ve bunların uluslararası karşılaştırmalarını bir araya getirdi.

OECD tarafından her yıl yayımlanan ve ülkelerin eğitim sistemlerine ilişkin gidişatı çeşitli göstergeler üzerinden ortaya koyan “Bir Bakışta Eğitim” raporunda Türkiye’deki eğitime ilişkin  çarpıcı detaylar bulunuyor.

“Bir Bakışta Eğitim 2023: Türkiye Üzerine Değerlendirme ve Öneriler” raporunun alt başlıklarından öne çıkanlar şu şekilde:

LİSE MEZUNU KADIN ORANINDA EN BÜYÜK DÜŞÜŞ TÜRKİYE’DE

Türkiye’de yetişkinlerin eğitim düzeyine dair ortaya konulan tespitte kadınların eğitim durumu gözler önüne serildi. Buna göre;

– Türkiye’de 25-64 yaş aralığındaki her iki yetişkinden biri en fazla ortaokul mezunu.

– Türkiye’de lise mezunu dahi olmayan yetişkinlerin oranı %53,3, OECD ülkeleri ortalamasında ise %19,8.

– Yıllar içinde lise mezunu dahi olmayan genç kadınların oranındaki en büyük düşüş Türkiye’de gerçekleşmiştir. 2015 yılında %52,1 olan bu oran 2022 yılında %33,7’ye geriledi.

NE EĞİTİMDE NE İSTİHDAMDA OLAN GENÇLER
Raporda eğitimde ve istihdamda yer alamayan gençlerin durumuna da dikkat çekildi

– Türkiye’de 18-24 yaş aralığındaki gençlerin %67,1’i eğitimde değilken;  18-24 yaş aralığındaki her üç gençten biri (%33,5) ne eğitimde ne de istihdamda yer aldı.  OECD ülkeleri ortalamasında bu oran %14,7 olarak kayda geçti.

– Türkiye, OECD ülkeleri arasında ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranının en yüksek olduğu OECD ülkesi.
– Bu gençlerin %9,4’ünü işsizler, %24,1’ini ise istihdamda olmadığı halde iş aramayanlar oluşturdu.

-18-24 yaş aralığındaki kadınların %44,9’u ne eğitimde ne istihdamda yer aldı.

HER DÖRT YÜKSEK ÖĞRETİM MEZUNUNDAN BİRİ İŞSİZ  
– Türkiye’de her dört yükseköğretim mezunu yetişkinden biri istihdamda değil.
– Türkiye’de ve OECD ülkeleri genelinde eğitim düzeyi arttıkça istihdam edilen bireylerin oranı da artıyor. Ancak Türkiye, hem 25-64 yaş aralığındaki nüfusun tamamı için hem lise mezunları için hem de yükseköğretim mezunları için en düşük istihdam oranına sahip OECD ülkesi oldu.
– Tüm eğitim seviyeleri için, Türkiye’de kadınların istihdama katılım oranları erkeklere kıyasla oldukça düşük iken
– Türkiye’de 25-29 yaş aralığındaki genç yetişkinler arasında meslek lisesi mezunlarının istihdamda olma oranı genel lise ve yükseköğretim mezunlarından daha yüksek olduğu tespit edildi.
– 25-34 yaş grubunda en düşük işsizlik oranına sahip grup ise %10 ile meslek lisesi mezunları oldu.

EĞİTİME ERİŞİLEMİYOR

Eğitime erişim konusunda da OECD ülkeleri arasında en alt sırada yer alan Türkiye’de  ilkokul ve ortaokul dönemlerine denk gelen 6-14 yaş arasındaki okullaşma oranı %100 iken,  15-19 yaş aralığındaki okullaşma oranı ise Türkiye’de %71, OECD ülkeleri ortalamasında %84’tür.

– Türkiye’de liseye devam eden öğrencilerin %38’i, OECD ülkeleri ortalamasında %43,6’sı mesleki programlara devam ediyor.
– Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Lüksemburg, Hollanda, Slovakya, Slovenya ve İsviçre’de bu oran %60’ın üzerindedir.
– Türkiye,  3 yaş grubu çocuklar için erken çocukluk eğitimine katılım oranı %6,4, OECD ülkeleri ortalamasında ise %72. 4 yaşta %20,1, 5 yaşta ise %67,7 olan bu oranlar ile  OECD ülkeleri ortalamasının oldukça altında kaldı.

EĞİTİM HARCAMALARI NE DÜŞÜK ÜLKE
– Türkiye, tüm eğitim kademelerinde öğrenci başına en düşük harcama yapan OECD ülkelerinden biri
– Tüm eğitim kademelerinde öğrenci başına yapılan eğitim kurumları harcaması Türkiye’de ortalama 5.352 dolar, OECD ülkeleri ortalamasında ise 12.647 dolar.

– Türkiye’de GSYH’nin %4,7’si eğitim kurumlarına harcanırken, OECD ülkeleri ortalamasında bu oran %5,1.
– Tüm eğitim kademelerinde öğrenci başına yapılan harcamaların kişi başına düşen GSYH’ye oranı Türkiye’de %19,1 iken, OECD ülkeleri ortalamasında %27,2.

ÖĞRETİM SÜRELERİ
– Türkiye, ilkokul kademesinde zorunlu öğretim süresi en az olan 4. OECD ülkesi.
– OECD ülkelerinin çoğunda ilkokul altı yıl sürmektedir ve ortalama toplam zorunlu öğretim süresi 4.561 saat. Hatta Avustralya, Danimarka, İzlanda ve Norveç’te zorunlu ilkokul kademesi toplam yedi yıl. Türkiye; Avusturya, Almanya, Macaristan, Litvanya, Polonya ve Slovakya ile birlikte ilkokulun dört yıl sürdüğü yedi ülkeden biri.
– Türkiye’de yıllık ortalama zorunlu öğretim süreleri ilkokul için 720, ortaokul için 843 saat iken OECD ülkelerinde ilkokul için 805, ortaokul için ise 916 saat olarak kayda geçti.

ÖĞRETMENLER YÜZDE 70 DAHA FAZLA MAAŞ ALIYOR
– Türkiye’de bir ilkokul öğretmeninin alabileceği en yüksek maaş, mesleğe yeni başlayan bir ilkokul öğretmeninin alacağı maaşın yaklaşık %9 fazlasıdır. OECD ülkeleri ortalamasında ise bir ilkokul öğretmeni en üst kıdeme ulaştığında mesleğe yeni başlayan bir öğretmene kıyasla yaklaşık %70 daha fazla maaş almaktadır.
– Türkiye’deki bir okul müdürünün alabileceği en yüksek maaş OECD ülkeleri ortalamasından düşüktür.