TEKİRDAĞ EĞİTİM VE TARİHİNE KISA BİR BAKIŞ -7-

VE HIZLA GELİŞEN EĞİTİM
Meşrutiyet döneminde, Osmanlı devlet yapısı anayasalı düzene kavuşturmuştur. Bu bakımdan devlet eğitimle ilgili anayasa düzenlemeleri bu dönemde hızla almaya başlamıştır.
1-) Anayasanın 10. Maddesine göre Osmanlı Devleti’nin resmi dili Türkçedir ve devlet hizmetinde Türkçe kullanılacaktır.
Bu madde ile devlet, vatandaşlarına Türkçe öğretme yükümlülüğüne girmiştir.
2-) Kanunlara uymak şartıyla her vatandaş özel veya genel öğretim görmeye izinlidir. (Madde 15)
Bu hükme göre vatandaşlara öğrenim hak olarak verilmektedir.
3-) Anayasanın 16. Maddesine göre devlet azınlıkların dini eğitim ve öğretim veren okulların dışında kalan bütün okullarını denetlemekle yükümlü kılmıştır.
4-) İlköğretimin mecburi olması 2. Mahmud zamanında ilke olarak benimsenmiş, eğitim işlerini yeniden düzenlemek amacını taşıyan “Maarif Nizamiyesi”nde(1869) de yer almıştır.
Anayasanın 114. Maddesinde ilköğretimin mecburi olduğu belirtilmiştir. 1913 yılında çıkarılan ‘’ Tedrisat-ı İptidaiye Kanun-ı Muvakkati (Geçici İlköğretim Kanunu) ile de ilköğretimin mecburi ve parasız olduğu hükme bağlanmıştır.
(İnas = Kız Mektebi – Zükür = Erkek Mektebi – Muhtelit = Karma)
MEKTEB-İ İDAD-İ MÜLK-İ ŞAHANE’DEN
NAMIK KEMAL LİSESİ’NE
Dergimizin bu sayfalarını Trakya’da Edirne Lisesin’den sonra,en eski ve o kadar da Türk Milli Eğitimine damgasını vurmuş Namık Kemal Lisesi’ne ayırmış bulunuyoruz.
1869 yılında Maarif Nazırı Saffet Paşa’nın hazırladığı ve yayınladığı nizamnameye göre bin evli kasabalarda idadiye(Lise) ve Vilayet merkezlerinde Sultaniye açılması hükmen hükme bağlanmıştı.
1317-1318-1319(Rumi) yılları Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiyelerinde Tekirdağ Merkezinde bir İdadi mektebin varlığından sözediliyor. Araştırmalarımızı yoğunlaştırdığımızda idadi’nin ( Lise ) Rümstempaşa Camii Külliyesinde Mekteb-i İdad-i Mülk-i Şahane adıyla 1882’de Meşhur Şair Kazım Paşa’nın oğlu Redif Binbaşısı Rıza Bey’in gayretleriyle açılmıştır.İdadi’nin 4 yıllık olduğu 1902-1903 ders yıllığında 92 öğrencisi olduğu,bunların 81’nin Türk,11’nin ise gayri muslim olduğu kayıtlarda yazılıdır.