KURTULUŞ SAVAŞINDA TRAKYA’DA KUVAYI MİLLİYE FAALİYETLERİ

O Dönemde Yaşanan Gizli Gerçekler

Sivas Kongresi’nden önce Edirne’de kurulan Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i  Hukuk Cemiyeti, tarih kitaplarında Trakya’daki  Kuva-yı Milliye ve direniş teşkilatı olarak bilinir. Fakat Anadolu’daki ve Trakya’daki direnişin arkasında Teşkilat-ı Mahsusa (gizli servis) olduğu pek bilinmez! Osmanlı Gizli Servisi,  padişahı ve işgalcileri tanımıyor, tamamen Mustafa Kemal’in emriyle hareket ediyordu. Trakya’daki müslüman ahaliyi işgalcilere karşı örgütleyenlerin başında Albay Hüsamettin Ertürk vardı ve Hüsamettin Paşa Mustafa Kemal’e gönülden bağlı bir Teşkilat-ı Mahsusa  teşkilatçısı idi.

Yıl 1920, Fransız generali Franchet ve Yunanistan Başbakanı Venizelos anlaşıyorlar ve Mondros Mütarekesi neticesinde Yunanlılar Trakya’ya  giriyor. San Remo anlaşmasıyla, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli ve Çanakkale Yunanlılara veriliyor… Ama öyle kolay değildi,

Trakya’daki Hainler

Trakya’da işgalicilerle işbirliği yapıp ihanet içinde olan  Edirne’de Teemin ve Elyevm Gazetesi sahibi Neyir Mustafa,  eski Edirne Valisi ve Şehremini (Belediye Başkanı) Vekili Salim Mirimiran,Tekirdağ Müftüsü Hafız Ahmet gibi kişiler müslüman ahalinin nefretini kazanıyordu. Balkan Savaşlarında ve yüz yıldır karışıklık içindeki Balkanlarda gerilla savaşı yürüten Trakya ahalisi padişahtan nefret ediyor ve Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin çatısı altında direniş faaliyetlerine katılıyorlardı. İngilizler’in ve padişahın kışkırtması ile Anadolu’da Kuva-yı Milliye hareketine ve Mustafa Kemal’e başkaldıranlar olmuştu. (Çerkez  Ethem olayı,  Anzavur Ayaklanması vb.)

Trakya’daki Milli Mücadele hareketlerine Çerkez Ethem gibi başkaldıran isyan eden hiç bir Müslüman topluluğun görülmemesi, Trakya tarihi  açısından övünülmesi gereken bir durumdur.

Trakya’daki Unutulmaz Kahramanlar

Edirne, Tekirdağ, Kırklareli ve Çanakkale’de Yunan karakollarına düzenlenen baskınları Havsalı Yolageldi ailesinin fertleri yürütüyor ve Trakya halkı da bu ailenin önderliğinde direnişe katılıyorlardı. Ayrıca   Yunanlılar’a karşı silahlı direnişin başında Edirne Belediye Başkanı  Şevket Dağdeviren, Faik Kaltakkıran, Şeref Aykut ve Kasım Yolageldili gibi vatanseverler bulunuyordu. Bu kişiler her ne pahasına olursa olsun Doğu Trakya’nın Yunanlılardan temizlenmesi gerektiğini savunuyorlardı.

Kasım Yolageldili, Edirne ve çevresindeki Yunan birliklerine, Yunan karakollarına baskınlar yapılmasını sağlamıştır. Bu sayede Trakya’daki Yunan tümenlerinin Anadolu’ya geçmelerini önleye-

rek Mustafa Kemal’in Anadolu’daki Milli Mücadelesine büyük katkı sağlamıştır. Mücadelenin sonuna kadar hiçbir maddi karşılık beklemeden etkinliklerini sürdürmüştür. Zaferin kazanılmasından sonra 25 Kasım 1922’ de Edirne’nin Kurtuluş günü, diktirdiği büyük Türk bayrağını Selimiye Cami’nin iki minaresi arasına çektirmiştir.