Yerel Basının, Yok Olmaya Terk Edilmesi Kabul Edilemez

İYİ Parti Tekirdağ Milletvekili Selcan Taşçı Hamşıoğlu, yerel basının sorunlarını  araştırılması hakkında Meclis Araştırması talebinde bulunarak, “Tasarruf Tedbirleri Genelgesi’ nin ölüm fermanına dönüştüğüne dikkat çekti. Hamşıoğlu, kriz anında ilk vazgeçilenin demokrasinin denge-denetleyici gücü olan yerel basın olmasının ise endişe verici olduğunun da altını çizdi. 

İYİ Parti Tekirdağ Milletvekili Selcan TAŞÇI HAMŞIOĞLU, Yerel Basının sorunlarının araştırılması, tespiti ve bir an önce çözüme kavuşturulması için Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını teklif etti. Yerel basın için adeta bir ölüm fermanına dönüşen 30 Haziran 2021 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası ile yayınlanan ‘Tasarruf Tedbirleri Genelgesi’ Saraylardan, VIP filolardan, lüks konaklama ve ağırlama giderlerinden yapılmayan tasarrufun, kıt kanaat imkanla ayakta durmaya çalışan yerel basının ilan ve abonelik gelirleri üzerinden yapılabileceğini eleştirdi. Bu genelge ile yerel basını bitirmenin hedef alındığını ifade eden Hamşıoğlu, kriz anında ilk vazgeçilenin demokrasinin denge-denetleyici gücü olması temel hak ve hürriyetlerimiz açısından da endişe verici olduğunu belirtti.

‘BİK’İN ALDIĞI KOMİSYON KRİZİ DERİNLEŞTİRİYOR’

İYİ Parti  Tekirdağ Milletvekili Selcan TAŞÇI HAMŞIOĞLU, 30 Haziran 2021 tarihli Tasarruf Tedbirleri Genelgesi gerekçe gösterilerek abonelik gibi en temel ve yaşamsal gelirlerinden bile mahrum bırakılan yerel gazetelerin, 8 Ekim 2022 günü Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ve ‘Dezenformasyon Yasası’ olarak bilinen 7418 Sayılı Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile benzersiz bir otosansüre sürüklendiğini döviz kuru etkisiyle karşılanamaz hale gelen maliyetler ile Basın İlan Kurumu’nun ilanlardan yüzde 15’e varan oranda komisyon alması da içinde bulundukları krizi iyice derinleştirdiğini ve sonuç olarak yerel gazetelerin artan hızla kan kaybettiğini, hatta son 5-6 yılda bine yakın basın kuruluşunun kapısına kilit vurmak zorunda kaldığını ifade etti.

‘SİSTEMATİK BİR ŞEKİLDE YOK EDİLDİ’

Hamşıoğlu;  “Siyasette olduğu gibi medyada da “merkez” ve “makul” alan sistematik bir şekilde yok edilmiş, ulusal medya sektörünün ağırlıklı bölümü siyasal iktidar tarafından devşirilmiş, ‘muhalif’ olarak varlığını sürdürmeye çalışanlar ise kısmen marjinalleşme eğilimine girmiş, nihayetinde, toplum ortalamasını buluşturabilecek mecralar bir elin parmaklarını geçemez hale gerilemiştir dedi.

Hamşıoğlu, yerel basının işlevini yerine getirebilmesi için alınması gereken önlemlerin tespit edilmesi hususunda Araştırma Komisyonu kurulmasını teklif etti.

Hamşıoğlu son olarak şunları kaydetti:

“- Döviz kuru dolayısıyla kağıt ve matbaa maliyetlerin karşılayamaz hale gelmiş,

– Yerel yönetim ve güç odaklarının baskısı altında bağımsızlığını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalmış,

– Basın İlan Kurumu ile birlikte Valileri de “reklam veren” pozisyonuna yerleştiren sistem dolayısıyla, işlerini yapmak ile “reklam verenlerini mutlu etmek” arasında sıkışmış,

– Güya nitelik ve etkinliği arttırmak üzere teşvik edilen birleşmelerle çok sesliliğini yitirmiş,

– 18 Ekim 2022 günü Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 7418 Sayılı Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile internet ortamında benzersiz bir otosansüre sürüklenmiş,

– 1 Şubat 2023 günü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği ile karşılayamayacağı istihdam ve vergi giderlerinin altında kalmış,

– Zaten düşük olan reklam gelirlerinden yüzde 15’ini Basın İlan Kurumu’na komisyon olarak ödemek durumunda bırakılmış,

– Reklam vergi oranları dolayısıyla zaten sınırlı olan reklamlarını da kaybetmiş,

– Uçuk seviyedeki frekans tahsisi, uydu yayın lisansı ve aylık uydu ücretlerinden nefesi kesilmiş,

– Ekonomik koşullarla orantısız ağır ve yoğun çalışma şartları dolayısıyla nitelikli işgücü istihdamı şansı kalmamış,

– Tehdit ve şantaj unsuru görülmeye başlanmış haldedir.

Velhasıl, son birkaç yıl içinde bine yakın yerel basın kuruluşunun kapısına kilit vurmuş olması konunun vahametinin en açık delilidir.

1931 yılından bu yana devletin destek ve teşvik alanı içinde bulunan yerel basının işlevini yerine getirebilir hale gelmesi için TBMM üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmelidir.”