Onuncu asrın başlarında Orta Asya Türk dünyası siyası bir dağınık içerisinde idi. Büyük Türk Hakanlığının temsilcisi olan Uygurlar bu vasfı çoktan kaybetmiş. Doğu Türkistan da Askeri kudreti bulunmayan bir devlet durumuna düşmüşlerdi. Türk boyları merkezi idareye tabi olmaksızın müstakil beylikler halinde yaşıyorlardı.
Sekizinci asrın başlarından itibaren bazı Türk zümre ve sınıfları İslamiyeti kabul etmiş zamanla Abbasi imparatorluğu bünyesinde kuvvet iktidar sahibi olmuşlardı. Ancak ta uzak doğuya ulaşan geniş saha içerisindeki büyük Türk kitleleri henüz bu ilahi dinin varlığından ve mevcudiyetinden habersiz idiler. Arap ordularının istila hareketlerinden sora başlayan ihtida hadiseleri de mevzii kalmıştı. 868. Yılında kurulan ilk Müslüman Türk devleti Tulun oğulları ise Asya ya haylı uzak bir bölgede Mısırda hüküm sürüyorlardı.
YENİ BİR HANEDAN.
Bütün Türk kabilelerinin ihtida etmesine sebep yüz yıldan beri batı kağanlığına hakim durumda bulunan Karahanlar hanedanından Sutuk Buğra Hanın Müslüman oluşudur. Tahminlere göre 200. Bin çadır halkı hepsi İslamiyet kabullendiler.
Daha önce Kara han kağanları şaman idiler şamanizmin vahdaniyet ve ahiret telakiler ile insanları eşit sayan ve ve vicdan hürriyetine kıymet veren esasları İslami akidelere çok yakındı. Bu yüzden Türkler İslamiyeti benimsemekte ve ona intibakta hiç güçlük çekmediler.
Abdul kerin adını ala Saltuk buğra han ise Türk kabileleri arasında bir efsanevi bir şahsiyete büründürüldü. Rivayete göre rüyasında İslam dininin esaslarını öğrenmiş ertesi günde de Müslüman olduğunu açıklamıştı. Sonra idaresi altındaki Türklere bu konuda rehberlik etmiş 955. Yılına kadar İslami yaymaya çalışmış.
Öte yanda Uygurlularla savaşarak 1108. De Hotan zaptedidi. Fakat güneydaki diğer bir Türk devleti olan Gazneliler Kara han yayılmasının önünü kestiler..
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
