KOCA İMPARATORLUĞUN ÇÖKÜŞÜ

Türkler zekidirler ve kendilerini müspet yolda sevk ve idare edecek reislere sahip oldukları müddetçe de çalışkandırlar. Gayet kanaatkardırlar onların bütün meziyetleri hatta kahramanlıkları ve şecaat duyguları da an anelerine olan merbutiyetten ahlaklarının salabetinden gelmektedir.

Türklerde evvela itaat duygusunu kırmak ve manevi rabıtalarını kesretmek. Dini metanetlerini zaafa uğratmak icap eder. Bunun da en kısa yolu an anati milli ve maneviyelerine uymayan harici fikirler ve hareketlere onları alıştırmak.

Türkler harici muaveneti yani dış yardımı kabul etmezler. Haysiyet hisler buna manidir. Velev ki muvakkat bir zaman için zahiri kuvvet ve kudret verse de Türkler harici muavenete alıştırmalıdır. Maneviyatları sarsıldığı gün Türkleri kendilerinden şeklen çok kuvvetli kalabalık ve zahiren hakim kuvvetler önünde zafere götüren asıl kudretleri sarsılacak ve maddi vasıtaların üstünlüğü ile yıkmak mümkün olabilecektir. Bu sebeple   Osmanlı devletini tasfiye için mücerret olarak hak meydanındaki zafarler kafi değildir.  Ve hatta sadece bu yolda yürümek Türklerin haysiyet ve vakarını tahrik edeceğinden hakikatlara  nüfuz edebilmelerine sebep olabilir. Yapılacak olan Türklere bir şey his ettirmeden bünyelerindeki bu tahribi tamamlamaktır.

Rus general ı  İgnatyef  Müslüman Türkü çökertmek için tertiplenen bu planın başarıyla edildiği hususunda kanaatını da şöyle ifade ediyor. Benim Osmanlı devleti nezdinde olduğum esnada bu teşhisler tamamen isabetle tecelli etti.

Devleti Aliyyenin İslam ittihadını kurabilecek güce sahip olduğunu gören Avrupa ona bu fırsatı vermemek için çok uğraşmış ve bilhassa içinde din ve mezhepçe ihtilaf ve ihtilal çıkarmaya çabalamıştır. Çünkü Devleti ayakta tutan en güçlü amilin din ve maneviyat olduğu olduğunu gayet iyi anlamışlardı. İşte bu gerçeği isbat eden bir vesika.

Cevdet paşanın tarihinde kaydettiği sebastiyani nin napolyona gizli bi layiha.

Devleti Aliye gerçekten de can çekişiyor. Denilse caizdir. Fakat bu hal çok uzun sürebilir. Eski şöhreti yerleşmiş adetleri ve Müslümanların ruhani merkezlerine olan tabi i bağlılıkları ruhani bir ihtilaf olmadıkça devam ederek eyaletlerdeki paşalar müstakil olmazlar. Ve hükümeti kendi familyalarına geçiremezler.

Rusya ve Fransa devletlerinden hangisi olsa Türkistan i istila edebilir. Lakin temellük ve tasarrufu kolay değildir. Zira  İslam dini Osmanlıları Hıristiyanlardan ayırmış ve uzaklaştırmış. Dini gayreti şahadet derecesine götürürler. Gerek zapt olunan yerlerin ve gerekse civardaki eyaletlerin Müslüman ahalisi düşman askeri ile cenk ve cidalden geri kalmazlar…

BİTTİ