Sendika Aidatları Neden Düşürülmeli?

Yaşam pahallı, ücretler eriyor, mutfakta yangın giderek büyüyor. Bunu iliklerine kadar hisseden işçiler koşulların düzelmesi için mücadele veriyor.

Sendikasız yerler sendikalı olmak, sendikalı yerler daha iyi ve mücadeleci, demokratik, çoğulcu ve şeffaf bir sendikaya sahip olmak için çaba sarf ediyor. Amaç, vahşi kapitalizm koşullarında işçilerin yaşam koşullarını iyileştirmek, ücret ve sosyal haklarını geliştirmek, işçi sınıfı üyeleri arasında dayanışma bağlarını güçlendirmektir.

Daha kapitalizmin şafağında, 18. yy’da yaygınlaşan işçi kulüpleri, dostluk dernekleri (bir tür sendika da denebilir) işçiler arasında dayanışma duygularını geliştirecek işler yapıyordu. Bunların amacı, hastalık durumunda üyelere maddi yardım sağlamak, cenazeler için para sağlamak, işsiz üyelere yardım etmek, başka bir şehre taşınmak için yapılan masrafları karşılamaktı.

Fonlar, sendika bürokratları için değil, işçilerin ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturuluyordu.

Bugünlerde sendika içi demokrasi, katılım, hesap verilebilirlik, açıklık, kaynakların nerelere harcandığı giderek daha fazla üzerinde durulan meselelerden olurken, geniş işçi yığınları sendikaya ödediği aidatı da sorguluyor.

Sendika  Aidatı’nın İşçiye Gerçek Maliyeti!

En temelli itiraz, sendikaya ödenen günlük brüt bir yevmiyenin fazla olması. İşçiler çok basit bir hesap yapıyor. Bir yevmiye sendika aidatı ile faturalarımın bir kısmını öderim.  Ayrıca açlık sınırı koşullarında ücret alırken neden bu kadar yüksek aidat ödeyeyim ki?

Genel işler alanında, 500 bin işçi üç sendikaya aidat ödüyor. Genel İş, Belediye İş ve Hizmet İş Sendikalarına. O bir yevmiye brütü hesaplarsak şöyle bir manzara ile karşı karşıya kalıyoruz.

Sendika aidatı NET yevmiye olmadığı için, brüt yemiyeye karşılık gelecek gelir vergisi, işsizlik sigortası ve damga vergisi işçinin kazancından kesiliyor, işçiye maliyeti brüt yevmiye tutarının çok daha üstünde gerçekleşiyor.

Örneğin;  brüt yevmiyesi 414 TL olan belediye işçilerinden brüt yevmiye tutarında her ay sendika aidatı kesiliyor, bu tutar aylık kazanca dahil olduğu için gelir vergisi matrahına ve işsizlik primi işçi payı tutarının artmasıyla işçi aleyhine sonuçlara neden olmaktadır.

Şöyle ki 414 TL’nin tamamı kesintisiz sendika kasasına akarken %15’lik gelir vergisi (62,10 TL ) ve %1’lik (4,14 TL) işsizlik sigortası primi ile 0,0759 (3,14) damga vergisi tutarını da işçi ödüyor; 414 TL brüt yevmiyenin işçiye maliyeti 483,38 TL oluyor, bir diğer değişle işçiye yansıyacak 295,97 TL net yevmiyenin % 63,3 fazlasına, brüt yevmiye tutarının da %17 fazlasına denk geliyor, gelir vergisi dilimi artıkça bu tutarın işçiye maliyeti de oransal olarak artıyor.

Kısacası net yevmiyenin % 63,3 fazlasına, brüt yevmiye tutarının da %17 fazlasına tekabül ediyor. Yani bir yevmiyeden fazlası.

Kıyaslama şuralara kadar varıyor. “Yaklaşık olarak asgari ücret almama rağmen neden sendika aidatı ödüyorum?” Sahiden sendikalı işyerleri neden açlık sınırında ücret alıyor? Burada sendikaların mücadeleci olmayan tutumlarına, işverenler ve hükümetler ile tuttuğu yola dair eleştiri söz konusu. Mesele sadece yüksek düzeydeki aidatlar değil. Edilgenliğe ciddi itiraz var.

Eleştirilerde iki husus dikkat özellikle dikkat çekiyor. Aidat için bir günlük yevmiye fazla, ikincisi sendika ücretlerimi yükseltmek için yeterince çaba harcamıyor, üyelerini aktif hale getirmiyor.

Enflasyon almış başını gitmişken sendikalar ciddi bir tepki vermedi. Üyelerini eylemlere, etkinliklere, konferanslara ve sosyal medya çalışmalarına kanalize etmedi.  Adeta enflasyonu kader gibi sunanlara ortak oldu, işçileri yoksullaştırdı.

Özellikle, genel işleri alanında, belediyelerde çalışan işçiler, 2018’de şirketlere geçirildikten sonra sosyal haklarda görece ilerleme, ücretlerde ise gerileme yaşadı.

Bugün aidatların, sendikaların, harcamaların, kimin ne kadar aldığının, neyin nereye harcandığını sorgulamasının, açık tutum alınmasının, sendikadan istifa edip dayanışma aidatının ödenmesinin arkasında ciddi ve giderek genelleşen eleştiriler var. Ve bu hareketler devam edecek.

Adaletsiz Aidat Düzenine Hayır

Aidat hareketi üç şey hakkında mücadele ediyor.

1) Aidatlar yüksek, günlük yevmiyenin üçte biri oranına çekilsin.

2) Sendika şeffaf olsun. Gelir giderler açıklansın. Sendikadan maaş alan yöneticilerin bordroları açıklansın. Bu aynı zamanda sendika içi demokrasisinin gereğidir.

3) Sendika sosyal haklar ve ücretlerin iyileştirmesi için aktif ve mücadeleci olsun.

Sendikacılar, asgari ücret ve açlık sınırı ile imtihanda olan belediye işçilerinden her ay bir brüt yevmiye tutarında aidat kesiyor, maaşlar ortada, en düşük ücret açlık sınırının çok altında, bir brüt yevmiye tutarındaki aidat kesintisi büyük haksızlıktır, yağmadır; ağır vergi yükü bir taraftan, yüksek sendika aidatları diğer taraftan işçilerin belini büküyor, bu haksızlığın  karşısında kesinlikle sessiz kalınmamalı birleşik bir tutum alınmalıdır.

İşçilerin, sendikaya ödediği aidatların düşürülmesini istemesi MEŞRU’dur.