Geri dönüşümün isimsiz kahramanları  

 Sizlerin de dikkatini çekti mi bilmiyorum ama benim çekti. Çöp kutularını karıştırarak rızkını temin eden vatandaşlarımız güneş doşarken iş yerlerine koşup, aynı işi yapan kişilerle köşe kapmaca oynayarak gün boyu çalışırlar.

Onların yıllık izinleri  yoktur, dini ve milli bayram günlerinde de izinleri yoktur. Günübirlik bulup, günübirlik harcar, bu yüzden de hergün çalışmak zorunda kalırlar. Ben onlara “Geri Dönüşüm Hizmeti Veren” insanlar (GDHV) diyorum. Onlar, bana göre geri dönüşümün isimsiz kahramanlarıdır.

Bazıları işe yürüyerek gider, bazıları at arabasıyla, bazıları da donanımlı mobilet ya da bisikletleriyle… Onlar işlerini titizlikle yaparlar. GDHV’ler; ülkemize iki türlü hizmet  verir: Hem para kazanarak işsiz sayısını azaltır hem de topladıkları malzemeleri yaşam alanlarından uzaklaştırarak, çevrenin temiz kalmasına hizmet ederler.

Topladıklarını ayrıştırdıktan sonra imkanları varsa alıcıya kendisi ulaştırır, imkanı yoksa evine gelen aracı vasıtasıyla yapar. Öyle veya böyle fark etmez, toplanan atık maddeler sonunda alıcıya ulaşır.

Geri Dönüşüm Hizmeti verenlerle karşılaşırsanız bazılarının kadın olsun ,erkek olsun  giyimli ve  kuşamlı  olduklarını  görürsünüz .Bu grupta olanlar  genellikle bakışlarını sizden  kaçırırlar veya  saklarlar, sadece  yol kenarına  atılan para pul gibi  pahalı  malzemeleri toplayarak yürüyüşünü yaparlar . Diğer bir grupta da olanlar da normal  giyimli olup bakışlarını  sizlerden  saklamazlar, selam da  verirler selam da alırlar ,bunlarda, yol güzergahlarına atılan satış değeri olan bira şişelerini, alüminyum  bira  kutularını, plastik su şişelerini ,su kaplarını  ve demirleri  toplarlar  ama  asla  çöp kutularını  karıştırmazlar .

Üçüncü  gruptakiler  ise   fakir  fukaradırlar ve  giysileri de fakir  görünümündedir, sizlerden de  asla  bakışların kaçırmazlar, selamlarını da sizlerden de esirgemezler. işte bu grubun üyeleri  çöp  kutularından  her türlü  geri dönüşüm  malzemelerini  topladıkları için geri dönüşüm sektörüne  en büyük hizmet veren ve en ağır yükü de  taşıyan  fedakarlardır. Onlarla  konuştuğunuzda  tek tük olsa da bazıların  yüksek okullu  ,bazılarının  lise mezunu olduklarını ,çoğunlukta olanların da ilkokul  mezunu  olduklarını  görürsünüz.

GDHV’lere ‘’niye bu geri  dönüşüm  işini  yapıyorsunuz ?’’diye  sorduğunuz da size” ne yapalım?  iş arıyoruz bulamıyoruz , işimiz  yok, gücümüz yok ama ailemizi  geçindirmek mecburiyetindeyiz ‘’derler.

İster istemez siz de, niye  ve   niçin  çağdaş ülkelerde yaşayan insanlar bizim yurttaşlarımıza göre  daha iyi ,daha huzurlu , daha güvenli  koşullarda yaşıyorlar?  Niye ve niçin çağdaş ülkelerin  insanları rızıklarını çöp kutularından toplamıyorlar da  sayıları azda  olsa  azar  azar gittikçe  çoğalan  bizimkiler  niye ve  niçin topluyor? diye de  düşünür durursunuz.

Ben Adana’da olsun, Mersin’de  olsun, Karaman’da olsun yürüyüş  güzergahımda karşılaştığım GDHV’lerle konuşur , sohbet  ederim ve  sorular   sorarım. İnanın sorunları üç aşağı  beş yukarı  birbirine benzer veya  birbirleriyle örtüşür. Sorun genellikle: “işsizlik sorunu, sosyal hizmet yardımlarından yeteri kadar yararlanamama veya  hiç yararlanamama sorunu , pahalılık  sorunu  ve Suriyeli sığınmacılardan kaynaklanan sorunlardır”. Ben sadece sizlere Karamanlı bir GDHV’le ilgili  konuşmamı vereceğim :

‘’Karamanda yürüyüş yolumda  sabahın erken saatlerinde   zaman  zaman gördüğüm   çöp  kutusunu  karıştıran   kişiye  ‘’nerelisiniz bey ?’’ deyince  bana : ‘’efendim , Karamanlıyım  ve  aşağı mahallede oturuyorum’’ dedi  . Siz emekli misiniz? Çünkü yaşınız buradan öyle görünüyor: Evet Amca’’ Ben emekliyim ,özel bir şirketten, emekliyim ama aldığım  parayla geçinemiyoruz. Gördüğünüz  gibi geri dönüşüm  işini  yapıyorum diye  siz ne güzel benimle  konuşuyorsunuz  ama bazıları  da  benim  çöp kutusundan  atık   topladığımı görünce  beni  aşağılıyor ,  burun kıvırıyor  ve sonra içini  çekerek    ellerinizden öper torunlarım  var  ,yanıma geldiklerinde  dedeleri  olarak  benden  beklentileri  var,  ama karşılayamıyorum doğal olarak torunlarım benden  harçlık   vermemi  bekliyorlar ,ama ben  aldığım  parayla   Avrupa da yaşayan  emekli Karamanlılar   gibi  ailemi  geçindiremiyorum ve deniz kenarına yine ailemi  götüremiyorum,  bunun  için  geri dönüşüm  işine  başladım ’’dedi .Sonra yüzüme  baktı ‘’  Çok  şükür bu işe  başladığımdan bu  yana torunlarıma  karınca kararınca ucuz da  olsa  hediye  alabiliyorum  ‘’dedi .Ben de’‘ siz günde  kaç lira  kazanıyorsunuz’’  deyince   ‘’ben  şimdi günde  50 tl  kazanıyorum ,  buradan da aldığım  parayla da muhannete   muhtaç  olmuyorum’’ deyip  ekledi ‘’ amca   bundan  önce  kazancım  biraz  daha iyiydi ‘’ .  Niye  şimdi  azaldı  ? .‘’ şimdi hem  geri dönüşüm  işi yapanlar artı , hem  Suriyelilerde bu işe bulaştı  ’’ dedi  .’’Sizler çöp kutularından ne tür atıklar topluyorsunuz’’ ?  Ben ‘’ kağıt ,plastik  şişeler  ,alüminyum   kutular  ve demir  topluyorum ‘’ .Siz  ‘’ topladıklarınız her bir atıktan  kaçar lira  kazanıyorsunuz  ?

‘’Kağıtların  veya  karton kutuların kilosunda   2.5lira,  plastiklerin  kilosundan  5 lira ,Alüminyumların kilosundan 10  lira demirin kilosundan 20  lira kazanıyorum   Amca onur kırıcı olsa da çok şükür  el aleme muhtaç olmadan  geçinmeye çalışıyorum dedi ve sonra ama  hükümetimiz  benim gibi emeklilere yeteri kadar bakmıyor , beni görüyorsunuz  buraya her gün sabah namazını kıldıktan sonra  geliyorum  yollarda  gördüğüm çöp kutularını karıştırarak   geliyorum inanın  henüz sabah kahvaltısını  yapmadan buraya   geldim , işimi bitirip eve  gidince yapacağım . Amca lakin size bir şey daha söylemem  gerekir    sorumsuz meslektaşlarımın bazıları çöp kutularından atıkları çıkartırken beğenmedikleri atıkları saçarak atarak çöp kutularının etrafına kirletip pisletiyor sonra da hiçbir şey olmamış gibi çekip gidiyor ,bunun  yapılmaması  lazım . Bu   durum hem   beni  üzüyor hem de çevremizi rahatsız ediyor’’ deyip  yanımdan  ayrıldı.

Ben bu  kişinin arkasından hayran hayran baka kaldım ‘’keşke dilencilerde, el alemin sırtından geçinen  parazitlerde , dinci bezirgancıların da bu beyefendiden ders alsalar ‘’dedim  .

Geri Dönüşüm  Hizmeti  Verenlerin ülkemiz ekonomisine  katkıları:

GDHV  emekçilerin çöp  kutularından  topladıkları kağıt ,karton ,cam ,alüminyum  demir ,plastik gibi malzemeler geri dönüşümü yapılan işletmelere  teslim edilince  sanayisel değerlendirilmelere  tabii tutulur sonra umut var olan atıklara ’’çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemler uygulanarak  ikinci bir hammaddeye dönüştürülür  yani yeni  malzemeler oluşturularak  kamunun  hizmetine  sunulur .Böylece  işlemler   sonucunda   elde  edilen  yeni malzemeler  sayesinde   dövizimde de  bir  tasarruf sağlanmış olur Ayrıca toplanmış  atıkların toplam miktarlarında bir  azalma  olacağı  için de   atıkların da   çevreye   ve    doğaya  vereceği   zarar  miktarlarında da  kendiliğinden önemli bir de azalma görülür ..Kağıtların, karton  kutuların  toplanması  ve  kağıt  hamuruna katılmasıyla da bir çok ağacın kesilmesi böylece  engellenmiş  olur  Diğer  bir  deyişle ne kadar  kağıt toplanırsa  o  kadar  ağacımızın ,oranımızın  korunmuş

Dostlarım yörenizde  ne  kadar çok atık toplanırsa biliniz ki  o kadar da çevrenizde   kirlilik,  pislik ,pisliğin neden olduğu  kokuların  yoğunluğu  azalır ,doğa  ve  kaynakları fuzülü  yitirilmez , su kullanım  miktarların da fazla eksilme olmaz ,çevreniz korunarak  yörenin  ekolojisi  zindeleşir  ,etrafınızda    mikropların  yayılma  olasılığı azalır  ve  temiz hava  almamız da  daha olanaklı hale gelir.

Çağdaş  Ülkelerde Geri dönüşüm  Hizmetleri  Nasıl Oluyor ?

Çağdaş Ülkelerde  geri  dönüşüme  tabii tutulan  atıklar   ayrı  ayrı  renkli   çöp  poşetlerine  konulması  zorunlu kılınmıştır. Buna uymayanlara cezai müeyyide uygulaması yasal hale getirilmiştir . Her bir aile atıklarını  örneğin; sebze atıklarını  mavi renkli poşete ,plastikler yeşile ,cam kırıkları kırmızıya ,şişeler sarıya ,metaller beyaza  ,piller turuncu renkli poşete  yerleştirip  belirlenmiş   saate  evlerinin önünden geçen  çöp arabasına  teslim edilir ve/veya   her aile  sorumlusu  olsun ,apartman  sorumlusu  ayrı ayrı  renkli atık özelliğini taşıyan poşetler yani ayrıştırılan atıklar yetkililerinin  yerini  belirlediği mahalde belirli yerlere konulmuş büyük konteynerlere  konulur ve sonra görevliler tarafından  teslim alınıp  çöp  ayrıştırma  merkezlerine  götürülür .Buradan anlaşılacağı  üzere  her bir atık maddesi  öteki  grupta  olan  maddelere bulaşmadan  fiziksel ,kimyasal  işlemler sonucunda   ham maddeye  dönüştürülmesi   sağlanmış olur Şayet  poşet sokakta ,olur ya ,bırakılırsa veya çöp kutusunun etrafına bırakılırsa , bırakanlar araştırılır   bulununca da trafik  cezası gibi  para cezası  kesilir.

Buradan da  anlaşılacağı  üzere ,en çok takdire şayan olan,  her ailenin  kurallara  uyması ,kurallara uymayanların  cezalandırılması ve  atıkların ayrı ayrı renklerde poşetlere konularak  belirlenmiş yerde  buluna  çöp  kutularına atılmasıdır. Bu yöntemlerin uygulanması  sonucunda   da her sokakta ,her  caddede ve her mahallede atık kokusu ,atıklarında  sağa sola atılması engellenmiş oluyor . Her zaman vurguladığım gibi ‘’eğitim ve kültür düzeyi iyi olan  medeni   ülkelerde ne  çevrede  ne  mahallede  kavga olur ,ne koku olur ne  pislik olur  . ne de  hastalık  mikrobunun yayılması  söz konusu  olur  nede bizim ülkede olduğu  gibi çöp kutularının etrafı çöplük olur’’.

Darısı  Ülkemizin Başına