Bazı şeylere dikkat etmek gerek

Üniversiteye gittiğim yıllardı. Bir tanıdığın düğününde yan yana oturuyorduk. Az sonra genç bir kadın gelip onun yan tarafındaki sandalyeye oturdu. Kadının yanına da eşi olduğu belli olan erkek.

Aradan biraz zaman geçtikten sonra genç kadından yana dönüp fısıltıyı andırır bir ses tonuyla, “nasılsın kızım. Evlilik nasıl gidiyor?” diye sordu.

Kadın biraz mahcup bir tavırla , “iyidir teyzem, bir sıkıntımız yok çok şükür” diye karşılık verdi.

Ben, onlardan yana bakmasam da kulağım o taraftaydı. Çok iyi biliyordum ki annem meraklı biridir ve bazen üzerine hiç vazife olmayan konulara da balıklama dalardı. Bu defa da beni yanıltmadı ve genç geline, “çocuk yok mu daha?” diye soruverdi.

Başımı onlardan yana çevirdim. Annemin sorusu hiç hoşuma gitmemişti ama iş işten geçmişti. Kadının yanaklarının kızardığını gördüm. Başını öne eğip, “düşünmüyoruz daha teyze” dedi.

Annem üsteledi; “ne demek düşünmüyoruz kızım? Şimdi yapmayacaksınız da ne zaman yapacaksınız? Çocuk gençken yapılır. İleride hiç yapmazsınız? Bir sorun mu var yoksa?”

“Yok, teyzem” dedi kadın, heyecanlı bir sesle. “Ne sorun olacak ki? Düşünüyoruz ama, biraz daha zaman geçsin istiyoruz. Eşim de aynı fikirde…”

Annem, konuşmak için bir kez daha ağzını açtı ama yandan öyle bir dürttüm ki, bana bakmak zorunda kaldı.

“Anne ne yapıyorsun? Sana ne insanların çocuk yapıp yapmadığından? Niye utandırıyorsun kadını?” dedim, kısık ama sert bir sesle.

Biraz daha benden yana döndü ve “sevaptır oğlum. Yardımcı olmaya çalışıyorum. Belki bir sorunu vardır diye. Biz de genç olduk zamanında. Kimseye derdimizi açamıyorduk.”

“Boş ver anne. O günler geride kaldı. Artık zaman öyle değil. İnsanlar daha rahatlar artık. Bir sorunu varsa da, herkesin annesi var, babası var, doktoru, sağlıkçısı var. Sana ne oluyor?”

Annem kızdığımı görünce, “tamam tamam, sustum” dedi ve kadından yana dönüp, “kusura bakma kızım” dedi. Pistte oynayanları izlemeye başladı.

Anlattığım olay aynen yaşanmıştır.

Annem bile olsa, insanların özel yaşamlarını merak edip, ulu orta sorularla onları utandıran kişilere kızarım. Bu nedenle o anda annemi uyarma gereği duymuştum. Tabii daha sonra konuyu evde detaylı bir şekilde konuştuk ve bana kızmamasını söyleyip, gönlünü aldım. O da hatasını anladı zaten.

Şimdi bunu neden yazdım? İnternette bir arkadaşımın paylaşımı dikkatimi çekti. “Hepimize faydalı olacak sosyal kurallar” başlığı taşıyordu paylaştığı yazı. Onu okudum ve gerçekten de herkesin birçok konuda ya bilmeden ya da bilip dikkat etmeden sosyal yaşamda başkalarına karşı o yazıda da işaret edildiği gibi hatalı davrandığını düşündüm. Bu nedenle arkadaşım da paylaşımının daha geniş kitlelere ulaşmasını istediği için özetleyerek köşene aldım. Umarım yararı olur.

***

-Bir kişiyi telefonla iki defadan fazla aramayın.

-Ödünç aldığınız parayı, diğer kişi size ödünç verdiğini hatırlamadan önce iade edin.

-Birisi size öğle- akşam yemeği ısmarlarken asla menüdeki pahalı yemeği sipariş etmeyin.

-Hiç kimseye “Ah, yani henüz evli değil misin?”, “Çocuğun yok mu”, “Neden bir ev almadın?” veya “neden bir araba almıyorsunuz?” gibi garip sorular sormayın.

-Arkanızdan gelen kişi için daima kapıyı açın. Erkek ya da kadın, yaşlı ya da genç olması fark etmez.

-Bir arkadaşınız sizin için bir ödeme yaptıysa, bir daha ki sefere siz ödeme yapın.

-Farklı görüşlere saygı gösterin.

-İnsanların konuşmasını asla bölmeyin.

-Konuşurken gereksiz konulara girmeyin.

-Birisiyle dalga geçer ve onlar bundan hoşlanmazsa, durun ve bir daha asla yapmayın.

-Biri size yardım ederken “teşekkür ederim” deyin.

-Arkadaşlarınızı kamuoyunda övün. Baş başayken eleştirin.

-Birinin kilosu hakkında yorum yapmak için hiçbir zaman bir neden yoktur. “Harika görünüyorsun” demen yeterli.

-Biri size telefonunda bir fotoğraf gösterdiğinde sola veya sağa kaydırmayın.

-Bir arkadaşınız size doktor randevusu olduğunu söylerse, bunun ne için olduğunu sormayın. Bilmenizi isterlerse, bunu zaten söylerler.

-Temizlik görevlisine CEO ile aynı saygıyı gösterin.

-Bir kişi doğrudan sizinle konuşuyorsa, telefonunuza bakmak kabalıktır.

-Sizden istenene kadar asla tavsiye vermeyin.

-Kimseye gerek yokken yaşını ve maaşını sormayın.

-Sizi doğrudan ilgilendirmeyen herhangi bir şey olmadıkça işinize odaklanın.

-Sokakta biriyle konuşuyorsanız güneş gözlüğünüzü çıkarın.

-Yoksulların ortasında asla zenginliğinizden bahsetmeyin. Benzer şekilde, çocuğu olmayanların yanında çocuklarınız hakkında konuşmayın.

-İyi bir mesajı okuduktan sonra, “Mesaj için teşekkürler” demeye çalışın.